Mısır'ın başkenti Kahire'de düzenlenen acil Arap Zirvesinin sonuç bildirisi açıklandı.
Bildiride, Arap ülkelerinin, Filistin halkının topraklarında, hangi isim, durum, gerekçe veya iddia altında olursa olsun, herhangi bir biçimde yerinden edilmesi kesin bir dille reddedildi
Filistin halkının yerinden edilmesinin uluslararası hukukun ciddi bir ihlali, insanlığa karşı suç ve etnik temizlik olduğu vurgulanan bildiride, Filistin halkını yerinden etme ya da işgal altındaki Filistin topraklarının herhangi bir bölümünü ilhak etme girişimlerinin bölgeyi yeni bir çatışma aşamasına sürükleyeceği ve Ortadoğu'da barışın temellerine açık bir tehdit oluşturacağı uyarısında bulunuldu.
Bildiride, Mısır'ın Filistin ve Arap ülkeleriyle tam eşgüdüm halinde sunduğu Gazze'nin erken toparlanması ve yeniden inşasına ilişkin plan, kapsamlı bir Arap planı olarak kabul edildi.
Buna göre plan; Filistin ve diğer Arap ülkeleriyle tam koordinasyon içinde uygulanacak. Mali, maddi ve siyasi destek sağlanarak hayata geçirilecek. Aynı zamanda, Filistin halkının meşru devlet kurma hakkını garanti altına alacak adil ve kalıcı bir çözüm süreci de başlatılacak.
Arap liderler, ateşkes anlaşmasının uygulanmasının tamamlanmasının en büyük öncelik olduğunu ve her iki tarafın da Gazze'ye yönelik saldırıların kalıcı olarak durdurulması, işgalci rejimin Gazze Şeridi'ni tamamen terk etmesi ve insani, barınak ve tıbbi yardıma güvenli, yeterli ve acil erişim sağlanması yönündeki taahhütlerine bağlı kalmasının önemini vurguladılar.
Arap liderler, Orta Doğu’da adil ve kapsamlı barışı stratejik bir hedef olarak gördüklerini belirtti. Filistin halkının özgürlüğüne, egemen bir devlet kurma hakkına ve 1967 sınırları çerçevesinde bağımsız Filistin devleti kurulmasına vurgu yapıldı. Filistinli mültecilerin geri dönüş hakkı teyit edildi. Arap Barış Girişimi temelinde güvenli bir barış sürecine destek verildi.
Liderler, ABD ve uluslararası toplum ile doğrudan müzakerelere katılmaya hazır olduklarını belirtti. İşgalin sona erdirilmesi ve 1967 sınırlarında bağımsız Filistin devletinin kurulması için bir uluslararası konferans düzenlenmesi çağrısında bulundular.
Bildiride, yerleşim yerleri, apartheid, arazileri ele geçirmek için ev yıkımları, altyapı yıkımı, Filistin şehirlerine askeri müdahaleler ve kutsal yerlerin kutsallığının ihlali de dahil olmak üzere Batı Şeria'daki işgal saldırganlığının sona erdirilmesi çağrısı yapıldı. Ayrıca, Filistinlileri Batı Şeria kamplarından ve şehirlerinden dahili olarak yerinden etme veya Batı Şeria'nın bazı kısımlarını herhangi bir isim veya bahane altında ilhak etme girişimlerinin tamamen reddedilmesi ve kınanması vurgulandı.
Açıklamada, Filistin ve Birleşmiş Milletler işbirliğiyle Gazze Şeridi'nde iyileştirme ve yeniden inşa için en kısa sürede Kahire'de uluslararası bir konferans düzenlenmesinin memnuniyetle karşılandığı ve iyileştirme ve yeniden inşa projelerini hayata geçirmek amacıyla tüm donör ülkeler ve finans kuruluşlarından finansal taahhütler alacak bir güven fonu kurulması yönündeki çalışmaların sürdürülmesinin memnuniyetle karşılandığı belirtildi.
Bildiride, Filistin hükümetinin yönetimi altında Gazze’de bir idare komitesi kurulması memnuniyetle karşılandı. Filistin Yönetimi’nin Gazze’ye geri dönmesi ve 1967 topraklarında siyasi ve coğrafi birliğin sağlanması gerektiği vurgulandı.
Filistin güvenliği, Filistinlilerin yetkisinde olmalı
Bildiride, Filistin’de güvenlik ve asayişin, yalnızca Filistinli kurumlar tarafından sağlanması gerektiği vurgulandı. Tüm yasa dışı silahlı grupların kontrol altına alınması gerektiği ifade edildi. Arap liderler, BM Güvenlik Konseyi’ni Batı Şeria ve Gazze’de barışı koruma birlikleri göndermeye çağırdı. Bu güçlerin Filistin halkının güvenliğini sağlamaya yardımcı olması gerektiği belirtildi.
Filistin’in kapsamlı reform süreci ve devlet kurumlarının güçlendirilmesi memnuniyetle karşılayan liderler, en kısa sürede parlamento ve başkanlık seçimlerinin yapılması çağrısında bulundu.
Bildiride, Filistinli grupların, Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) çatısı altında birleşmesi gerektiği savunuldu. FKÖ’nün, Filistin halkının tek meşru temsilcisi olduğu ileri sürüldü.
Arap Zirvesi, Suudi Arabistan liderliğinde uluslararası ittifakın iki devletli çözüm için başlattığı girişimi destekledi.
Ayrıca Haziran 2025’te New York’ta BM Genel Merkezi’nde düzenlenecek uluslararası konferansa katılım teyit edildi. Bildiride, Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı (UNRWA) için siyasi, hukuki ve mali destek çağrısında bulunuldu. Ajansın rolünün azaltılmasına veya kaldırılmasına yönelik tüm girişimler reddedildi.
Bildiriye göre Arap ülkeleri, 1948 Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi kapsamında bir hukuk komitesi oluşturacak.
Bu komite, işgalci rejimin Filistinlileri zorla göç ettirme, topraklarından sürme ve toplu cezalandırma politikalarını “soykırım” suçu olarak değerlendirecek. Gıda ve insani yardımların engellenmesi, yerleşim alanlarının yıkımı ve toplu açlığa sürükleme gibi uygulamaların soykırım suçu kapsamında incelenmesi için uluslararası hukuki adımlar atılacak. (İLKHA)
