Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) Komisyonu’nda Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş (TEDAŞ)’ın 2021-2022 yılı hesaplarının görüşüldüğü toplantıda söz alan HÜDA PAR Genel Başkan Vekili ve Gaziantep Milletvekili Şahzade Demir, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki çiftçilerin yaşadığı elektrik kaynaklı sorunları gündeme taşıdı.
DEDAŞ’ın faaliyet sahasında bulunan Diyarbakır, Mardin, Şırnak, Batman, Siirt ve Şanlıurfa illerindeki çiftçilerin her yıl artan mağduriyetlerle karşı karşıya bırakıldığını belirten Demir, tarımsal sulamada kullanılan elektriğe ilişkin uygulamaların çiftçiyi borç yükü altında ezdiğini söyledi. Demir, 2023’ten itibaren DEPSAŞ tarafından aylık faturalandırmaya geçildiğini ve bunun çiftçileri icra tehdidiyle karşı karşıya bıraktığını ifade etti.
“Cumhurbaşkanı’nın açıklamasına rağmen aylık faturalandırma yapılıyor”
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 26 Eylül 2022 tarihinde tarımsal sulama için fatura kesiminin hasat sonrası yapılacağına dair açıklamasını hatırlatan Demir, bu vaadin uygulamada dikkate alınmadığını vurguladı. Elektrik borçlarının ödemelerinin mahsul dönemine göre düzenlenmesini teklif eden Demir, buğday için haziran, mısır için aralık gibi dönemsel faturalandırmanın çiftçiyi rahatlatacağını ifade etti.
“Desteklemelere konulan bloke hukuksuzdur”
Çiftçilerin devlet tarafından verilen tarımsal destekleme ödemelerine DEDAŞ tarafından bloke konulduğuna yönelik çok sayıda şikâyet aldıklarını belirten Demir, bu uygulamanın Danıştay kararlarına açıkça aykırı olduğunu söyledi. Borçlu olsun olmasın çiftçilerin desteklemelerinin bloke edildiğini, çiftçinin bu parayı aylarca alamadığını vurgulayarak, “Bu hukuksuzluk sona ermeli, gerekli yasal düzenlemeler acilen yapılmalıdır.” dedi.
“Elektrik sübvansiyonu kaldırıldı, çiftçi üretimden kopuyor”
Elektrik fiyatlarındaki yüksekliğin tarımsal üretimi sekteye uğrattığını vurgulayan Demir, özellikle GAP suyu ulaşmamış bölgelerde derin kuyu sulamalarında elektrik maliyetlerinin çiftçiyi üretimden uzaklaştırdığını ifade etti. Daha önce uygulanan yüzde 50 elektrik desteğinin kademeli olarak önce yüzde 30’a, ardından sıfıra indirildiğini, 2024 yılı buğday sezonunda ise tamamen kaldırıldığını belirten Demir, bu desteğin acilen yeniden devreye alınması gerektiğini söyledi.
“Keyfi kesintiler, toplu cezalar, mağduriyeti katlıyor”
Elektrik borcunu ödemeyen birkaç çiftçi nedeniyle aynı köydeki borcunu ödemiş olan diğer çiftçilerin de elektriğinin kesildiğini aktaran Demir, “Planlı kesintiler neredeyse her gün yaşanıyor, saatlerce süren kesintiler üretimi durduruyor” dedi. Demir, 80 bin TL ile 120 bin TL arasında değişen ağır cezalara maruz kalan çiftçilerin bu cezaların hangi gerekçeyle kesildiğini bile çoğu zaman bilmediğini, bu durumun büyük bir mağduriyet doğurduğunu ifade etti.
“Bölgede DEDAŞ’a duyulan öfke büyüyor”
Vatandaş ile dağıtım şirketi arasındaki ilişkinin neredeyse kopma noktasına geldiğini söyleyen Demir, DEDAŞ’a yönelik ağır ithamların bölge halkı arasında sıkça dile getirildiğini belirtti. “Tırnak içinde söylüyorum, bölge halkı artık DEDAŞ için ‘terör örgütü’ ifadesini kullanıyor. Bu tanımlama bile durumun vahametini ortaya koyuyor” diyen Demir, kaçak kullanımla mücadelede dahi vatandaşı cezalandırıcı değil, yapıcı ve çözüm odaklı bir yaklaşımın benimsenmesi gerektiğini söyledi.
“Üretimin devamı için çiftçiye destek şart”
Elektrik, tohum, gübre, mazot, ilaç gibi tarımsal girdilerdeki yüksek maliyetlerin çiftçiyi dayanamayacağı bir noktaya getirdiğini kaydeden Demir, “Devletin verdiği destekler bu yükü hafifletmekten uzaktır. Elektrik desteği artırılmalı ve sürekli hâle getirilmelidir” dedi. (İLKHA)
